ประเพณี 12 เป็ง

ประเพณีสองสองเป๋ง

วันนี้ชาวล้านนาในแต่ละบ้านต่างก็เตรียมข้าวเตรียมของเพื่อนำไปทำบุญในเช้าวันรุ่งขึ้นตามความเชื่อของชาวล้านนาในประเพณี 12 เป็ง ซึ่งถือว่าเป็นวันศิลใหญ่ เป็นวันที่ชาวล้านนาอุทิศส่วนกุศลให้กับบรรพบุรุษและญาติผู้ล่วงลับ สมัยผมเป็นเด็ก ๆ ผู้ใหญ่มักจะบอกว่าวันนี้เป็นวันปล่อยผีและโดยเฉพาะผีเปรตมักจะออกมาขอส่วนบุญกุศล  ทำเอาจนผมกลัวไม่กล้าออกไปเข้าห้องน้ำตอนกลางคืน ชาวล้านนาบางจังหวัดในภาคเหนือเรียกประเพณีอุทิศหาผู้ตายว่า ประเพณีเดือนสิบสองบ้าง ประเพณีปล่อยผีปล่อยเปรตบ้างซึ่ง ตรงกับภาคกลางว่า “ตรุษสารท” ปักษ์ใต้เรียกว่าประเพณีเดือนชิงเปรต และทางภาคอีสานก็คือ ประเพณีบุญข้าวประดับดิน ประเพณีที่กล่าวมานี้ โดยความหมายและจุดประสงค์เป็นอันเดียวกันต่างกันด้วยวิธีการทำตามจารีตประเพณีที่เคยทำมาในท้องถิ่นของตน

เตรียมครัวเข้าวัด 12 เป็ง

สำหรับการอุทิศหาผู้ตายของภาคเหนือ มีประเพณีสืบต่อกันมาเนื่องในการอุทิศกุศลแก่ญาติพี่น้องที่ตายไปแล้วถือกันว่าในเดือน 12 เหนือขึ้น 1 ค่ำถึงเดือนแรม 14 ค่ำนั้น พระยายมราชได้ปล่อยวิญญาณสัตว์ผู้ตายกลับมาสู่เมืองมนุษย์ เพื่อขอรับเอาส่วนบุญส่วนกุศลจากญาติพี่น้องลูกหลานจะได้พ้นจากภาวะแห่งเปรตอสูรกายทั้งหลาย ดังนั้นการปฏิบัติต่อประเพณีก็ด้วยการกตัญญู ต้องการให้บุคคลผู้เป็นที่รักพบกับความสุขในปรโลกจึงได้ทำสืบต่อกันมา

(ขอบคุณข้อมูลจาก สำนักศิลปะวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง)