คำขวัญประจำอำเภอเชียงคำ

“เมืองแห่งธรรมะ มีพระนั่งดิน ถิ่นทอน้ำไหล ผ้าไทลื้อ น้ำตกเลื่องลือ คะแนงน้ำมิน ป่าไม้พื้นดิน อุดมสมบูรณ์”

วัดหย่วน

ที่วัดหย่วนเป็นศูนย์กลางแสดงผลงานทางศิลปะวัฒนธรรมของชาวไทลื้อ และเป็นศูนย์ฝึกอาชีพโดยเฉพาะผ้าทอไทลื้อ ซึ่งมีลวดลายสีสันสดใสสวยงาม ในอดีตชาวไทลื้อมีถิ่นอาศัยอยู่ในเขตสิบสองปันนาประเทศจีน กินอาณาบริเวณถึง ๒๕,๐๐๐ ตารางกิโลเมตร พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นหุบเขาและลุ่มแม่น้ำ เป็นบริเวณที่อยู่อาศัยทำกินของไทลื้อ แม่น้ำโขงเป็นแม่น้ำสายสำคัญที่ไหลผ่านแคว้นสิบสองปันนา ชาวไทลื้อเรียกว่า แม่น้ำของ ชาวไทลื้อมีนิสัยรักสงบ ขยัน อดทน และยังอนุรักษ์วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณีดั้งเดิม การแต่งกายไว้เป็นอย่างดีอีกด้วย ที่ตั้งของวัดหย่วนอยู่ไม่ไกลจากวัดแสนเมืองมาและสถานีขนส่งมากนัก อยู่ทางทิศเหนือห่างกันเพียง ๕๐๐ เมตรโดยประมาณ

บ้านไทลื้อเชียงคำ

ชาวไทลื้อในอ.เชียงคำมีวิถีชีวิตอย่างเรียบง่าย บ้านเรือนตั้งอยู่ริมฝั่งน้ำ เอกลักษณ์อย่างหนึ่งของชาวไทลื้อคือ จะมีบ่อน้ำไว้ประจำในแต่ละบ้าน และทุกบ้านจะมีการปลูกพืชผักสวนครัวอยู่ในบริเวณบ้านด้วย ชาวไทลื้อจะประกอบอาชีพทำไร่ทำนา เมื่อหมดฤดูทำนาแล้ว ผู้หญิงชาวไทลื้อจะพากันทอผ้า ถือว่าผ้าทอไทลื้อมีเอกลักษณ์โดดเด่นไม่แพ้จากผ้าทอที่ใดๆ บ้านเรือนไทลื้อที่ยังหลงเหลืออยู่บ้าง มีให้แวะชม ตั้งอยู่บนเส้นทางระหว่างสถานีตำรวจเชียงคำมุ่งหน้าสู่วัดพระธาตุสบแวน ผ่านตลาดไปเล็กน้อย จะพบกับเรือนไทลื้อที่สมบูรณ์แบบแห่ง อ.เชียงคำ อยู่ทางซ้ายมือ

ใบตองจากป่ามาสู่เมือง

พะเยาเป็นเมืองปลอดสารพิษตัวจริง ที่เห็นได้ชัดเมื่อมาถึงเชียงคำคือคนอาศัยอยู่อย่างเรียบง่าย กลมกลืนกับธรรมชาติอย่างลงตัว ไกล้ๆกับบ้านไทลื้อ มีคนขายใบตองที่ทำมายาวนาน กระจายขายให้กับแม่ค้าผู้ทำอาหารและขนมทั่วตลาดเชียงคำมาเกินกว่า ๒๐ ปีแล้ว ชาวบ้านได้ตัดส่งมาจากป่า ซึ่งเป็นใบตองกล้วยป่า จะหนาและนุ่ม ใบไม่ขาดวิ่น จึงเป็นที่นิยมทั่วทั้งเชียงคำ กาลเวลาไม่ได้ทำให้วิถีชีวิตและธรรมชาติของชาวเชียงคำเปลี่ยนแปลงแต่อย่างใดเลย

ตลาดเช้าเชียงคำ

ตลาดเช้าในเชียงคำ บรรยากาศเรียบง่าย อยู่ไกล้ๆกับที่ว่าการอำเภอเชียงคำและไปรษณีย์ อาหารพื้นเมืองมีมากมาย แหนมซี่โครงที่ขึ้นชื่อมีขายที่ตลาดแห่งนี้ ก่อนจะเดินทางไปไหว้พระธาตุต่างๆหรือชมบ้านไทลื้อ น่าจะมาซื้อจับจ่าย ชมแหล่งอาหารของชาวเชียงคำกันก่อน ร้านชากาแฟ น้ำเต้าหู้ มีอยู่รอบๆตลาด ไม่ควรพลาดตลาดเช้าของชาวเชียงคำ

ต้นจามจุรีที่สวยที่สุดในประเทศไทย

ต้นจามจุรี หรือต้นก้ามปู หรือต้นฉามฉา ตามชื่อเรียกแต่ละถิ่นเป็นต้นไม้ยืนต้นเนื้อไม้เป็นไม้เนื้ออ่อนทรงพุ่มของต้นจามจุรีเป็นทรงพุ่มใหญ่ คนมักนิยมนำไม้ของต้นจามจุรีมาทำเฟอร์นิเจอร์ข้าวของเครื่องใช้ประดับตกแต่งอาคารบ้านเรือน ต้นจามจุรีเป็นไม้ยืนต้นที่โตไวปลูกไว้ห้าถึงหกปีก็สามารถนำไม้มาทำประโยชน์ได้ เมื่อสมัยผู้เขียนยังเป็นเด็กจำได้ว่าพ่อของผู้เขียนนำเอาตัวครั่งใส่ไว้ในฟางข้าวโดยมัดไว้เป็นสองท่อนนำไปคล้องไว้ที่ต้นจามจุรีทิ้งไว้ประมาณห้าถึงหกเดือนครั่งก็จะแพร่ขยายไปทั่วต้นจามจุรี หลังจากนั้นก็ถึงเวลาเก็บครั่งโดยตัดกิ่งต้นจามจุรีลงมากองไว้บนผ้าเต็นท์แล้วก็ช่วยกันเก็บครั่งมาใส่ในกระสอบเพื่อนำไปขาย ด้วยความเป็นเด็กไม่ค่อยประสีประสาก็เก็บครั่งบ้างเล่นบ้างมือกับเสื้อผ้าเลอะเทอะเปราะเปื้อนสีครั่งแดงเต็มไปหมด ปัจจุบันจะหาชมภาพบรรยากาศการเก็บครั่งแบบนี้ได้ยากแล้วในบ้านเรา

ต้นจามจุรีที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทยอยู่ที่ไหนคำตอบที่หลายๆ คนทราบและรู้มาก็คืออยู่ที่ จังหวัดกาญจนบุรี และถ้าถามว่าต้นจามจุรีที่สวยที่สุดหละอยู่แห่งใด คำตอบนั้นก็คือ อยู่ที่ จ.พะเยา นั่นเองครับ ต้นจามจุรีที่มีคนกล่าวไว้ว่าสวยที่สุดในประเทศไทยนี้อยู่บริเวณด้านหน้าของวัดพระธาตุสบแวน ใกล้ๆกับโรงเรียน อนุบาลเชียงคำ(วัดพระธาตุสบแวน) อายุกว่าร้อยปี ว่ากันว่าเป็นต้นจามจุรีที่สวยที่สุดในประเทศไทย มีความสูง ๑๗ เมตร เส้นรอบวงลำต้นมีขนาด ๕.๗๕ เมตร แผ่กิ่งก้านออกไปรอบทิศทาง เส้นผ่าศูนย์กลางของทรงพุ่มประมาณ ๔๓ เมตร นับว่าเป็นต้นจามจุรีที่ใหญ่มากและสวยงามมากกิ่งก้านของต้นใหญ่โตแผ่ขยายปกคลุมพื้นที่โดยรอบ ถ้าท่านมีโอกาสเดินทางมาเยือน อ.เชียงคำ จ.พะเยา จุดหนึ่งที่ไม่ควรพลาดที่จะมาเยี่ยมชมคงจะเป็นต้นจามจุรีต้นนี้แหละครับ ต้นจามจุรีที่ใครต่อใครกล่าวขานกันว่าเป็นต้นจามจุรีที่สวยที่สุดในประเทศไทยครับ